foto: Aloys Bruggeman, RE RA honorair consul van Litouwen in Nederland
Beata Bruggeman-Sękowska
30 jaar geleden werd een mijlpaal in de geschiedenis van Litouwen bereikt. Na vijftig jaar bloedige Russische onderdrukking verlieten de Russische troepen op 31 augustus 1993 om 23.46 uur eindelijk Litouwen.
Tegenwoordig is Litouwen een vrij, bloeiend land, lid van de Europese Unie en de NAVO ook een van de meest prominente voorstanders van een vrij Oekraïne. Dit verwoorde de Litouwse parlementsvoorzitter Viktorija Čmilytė-Nielsen ook eenduidig in de slogan van de Vrijheidsdag van dit jaar voor Ukraine, ‘Red Army Go Home!’
De minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis heeft voorafgaand aan een informele bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken in Gymnich in Spanje er op gewezen dat ‘de overwinning een moeilijk proces is: gefaseerd, multi-operationeel, en het zal veel inspanningen vragen op zee, op land en in de lucht vereist. We moeten de Oekraïners geven waar ze om vragen, als we willen dat de Oekraïne, en niet Poetin, wint.”
Steun voor Oekraïne
Litouwen voegt de daad bij het woord en geeft veel. In procenten van het bruto binnenlands product staat Litouwen samen met Letland en Estland bovenaan de lijst van internationale hulp voor Oekraïne.
Litouwen stuurde al militaire hulp ter waarde van ruim 400 miljoen euro naar Oekraïne. Al vijftien dagen voor de oorlog stuurde Litouwen 500 kogelwerende vesten aan Oekraïne, gevolgd door 24 Stinger-luchtverdedigsraketten. 50 M113 gepantserde personeelsvoertuigen, houwitsers en een derde van zijn 120 millimeter mortieren. Een van de laatste militaire hulp zendingen betrof L-70 luchtafweergeschut en twee Mi-8 helikopters. Litouwen draagt ook bij aan de gezamenlijke wapenaankoop en training van Oekraïense troepen.
De hele Litouwse natie is verenigd in de strijd tegen de Russische onderdrukking. Door heel het land vinden protesten en demonstraties plaats. In april van het afgelopen jaar werd een vijver bij de Russische ambassade in Vilnius rood gekleurd. Litouwen veranderde ook de naam van de straat waar de Russische ambassade in Vilnius ligt in “Oekraïense Heldenstraat” en de viering van de Litouwse onafhankelijkheidsdag wordt gecombineerd met het tonen van de eenheid en solidariteit voor Oekraïne.
Tijdens de eerste oorlogsweek kwam er al een verbod op in Rusland en Wit-Rusland gemaakte producten en Litouwen was het eerste land in Europa dat gestopt is met de invoer van Russisch gas. Volgens de cijfers van februari dit jaar verbleven er meer dan 50.000 vluchtelingen uit Oekraïne in Litouwen en Oekraïense studenten kunnen probleemloos studeren op Litouwse scholen.
Ook zijn er veel succesvolle burgerinitiatieven. Het land met 2,8 miljoen burgers slaagde er via crowdfunding twee drones EOS C VTOL te kopen en werd in drie en een halve dag bijna zes miljoen euro opgehaald om een Bayraktar te kopen.
foto: Aloys Bruggeman, RE RA honorair consul van Litouwen in Nederland
Eigen ervaring
Net als eind jaren 30 van de vorige eeuw heeft Rusland opnieuw de oorlog in Europa geïnitieerd, niet alleen in de Oekraïne, want vergeet niet dat nog steeds bijna 20% van het Georgische grondgebied en het grondgebied van Moldavië, Transnistrië, door Rusland bezet is.
Litouwen weet heel goed uit eigen ervaring dat het onderdrukkende, bloedige systeem van Poetins Rusland, dat rechtstreeks voortkomt uit Sovjet-praktijken, moet worden gestopt, anders zal het zich als een plaag verspreiden.
foto: Aloys Bruggeman, RE RA honorair consul van Litouwen in Nederland
Historisch kader
Op 23 augustus 1939 ondertekenden het Derde Rijk en de USSR een niet-aanvalsverdrag, bekend als het Molotov-Ribbentrop-pact, dat leidde tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en daarmee de toekomst van Midden- en Oost-Europa bepaalde. Ze kwamen overeen om de grondgebieden van Polen, Litouwen, Letland, Estland, Finland en Roemenië te verdelen. Op 1 september viel Duitsland Polen aan, terwijl het Rode Leger op 17 september vanaf de andere kant aanviel. Polen werd binnengevallen en verdeeld tussen Moskou en Berlijn. Ook Finland werd binnengevallen door het Rode Leger en gedwongen grondgebied af te staan. Litouwen, Letland en Estland werden door Stalin geannexeerd, evenals Bessarabië.
Auteur: Beata Bruggeman-Sękowska is een bekroonde internationale journalist, tv-correspondent, auteur, hoofdredacteur van internationaal journalistiek centrum, Centraal- en Oost-Europa Centrum, bestuurslid en beëdigd vertaler. Ze werd geboren in Warschau, Polen en heeft ook Armeens bloed en wortels in Lvov, dat deel uitmaakt van Oekraïne. Ze woont sinds 2005 in Heerlen, Nederland.
